Nám da là một bệnh lý khá phổ biến, xuất hiện do rối loạn của các tế bào hắc tổ biểu bì dẫn đến sự thay đổi sắc tố da bình thường. Các tế bào nám thường xuất hiện ở cằm, tráng, sống mũi, gò má, … và những vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
Nám da có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nhưng đa phần là từ 20 -50 tuổi hoặc phụ nữ đang mang thai, vừa mới sinh con thay đổi nội tiết tố da. Để điều trị, trước hết ta cần hiểu rõ cơ chế hình thành nám và cách thức hoạt động của các tế bào hình thành nám.
1. Cơ Chế Hình Thành Nám
Nám da là tình trang rối loạn tăng sắc tố da, xuất hiện khi gia tăng sắc tố Melanin quá mức, trồi lên và hình thành các đốm sẫm màu hoặc mảng sậm màu không đều giữa các vùng da. Tùy theo cơ địa mỗi người mà chúng có thể là những mảng lớn hoặc cũng có thể là những đốm li ti.
Nám da xuất hiện do nhiều nguyên nhân như: Chịu ảnh hưởng từ tia UV, thay đổi nội tiết tố, stress, di truyền, lạm dụng mỹ phẩm quá mức… Sự đổi màu này không gây tổn hại về mặt chất nhưng nó ảnh hưởng đến sự tự tin khi tiếp xúc với người đối diện.
Hầu hết cơ chế hình thành nám da vẫn chưa được mọi người hiểu đầy đủ. Việc loại bỏ nám sẽ trở nên hiệu quả hơn khi phối hợp hài hòa giữa việc điều trị và phòng ngừa. Chính vì thế, người bệnh cần hiểu rõ nguồn gốc hình thành và phát triển của chúng.
2. Hỏi-đáp: Những Vấn Đề Xoay Quanh Cơ Chế Hình Thành Nám?
2.1. Melanin Là Gì? Cơ Chế Hình Thành Nám Da Thông Qua Việc Chuyển Hóa Melanin?
Melanin là tế bào sắc tố được hình thành dưới lớp thượng bì của da, chúng có vai trò quyết định màu da, tóc và mắt con người. Cơ chế hình thành nám bắt nguồn từ sự gia tăng quá mức các tế bào bất thường này.
Melanin có nguồn gốc từ Melanocytes (tế bào biểu bì hắc tố) nằm rải rác dưới đáy thường bì, dưới sự tác động của men Tyrosinase và ánh nắng mặt trời tạo ra. Song song với đó, các tế bào này được Melanosomes tổng hợp và vận chuyển đến những vùng da đang bị tia tử ngoại tác động nhiều nhất trong thời gian ngoài nắng.
Thực chất sự có mặt của Melanin không hoàn toàn là xấu. Chúng như “con dao hai lưỡi” có vai trò bảo vệ da khỏi xâm hại của tia UV, khỏi nhiệt độ cao và chất oxy hóa khác. Nhưng khi được kích thích mạnh mẽ, sự gia tăng quá mức, sự rối loạn sắc tố tập trung vào một vùng da trở thành nám và sạm da.
Quá trình hình thành Melanin diễn ra nhanh nhưng sự phân hủy lại chậm nên tình trạng nám và sạm da kéo dài.
2.2. Vậy “Triệt Tiêu” Melanin Để Trị Nám Da Có Hiệu Quả Không?
Melanin là nguyên nhân chính hình thành nám. Vậy có nên “tiêu diệt” chúng hoàn toàn không? Câu trả lời là không nên.
Như đã trình bày ở trên, Melanin vốn được sinh ra là “tấm chắn” bảo vệ da khỏi tác động của các tác nhân bên ngoài. Vấn đề chỉ xuất hiện khi da xảy ra kích thích cơ chế hình thành nám, các tế bào này được sản sinh quá mức làm thay đổi màu của một vùng da, khiến da không đều màu, mất thẩm mỹ khiến nhiều chị em quan ngại khi bị nám da.
Khoa học đã chứng minh, khi cơ thể không có nhóm sắc tố này sẽ có nguy cơ mất bệnh bạch tạng, đây là bệnh lý bẩm sinh liên quan trực tiếp đến quá trình tổng hợp sắc tố Melanin. Ngoài ra, khi không có hoặc thiếu hụt Melanin cũng góp phần gây ra các bệnh lý ảnh hưởng cho đời sau.
2.3. Nguyên Tắc Trị Nám Da Là Phải Kiểm Soát Được Melanin Là Đúng Hay Sai?
Theo cơ chế hình thành nám, điều trị nám da không cần loại bỏ hết sắc tố Melanin mà chỉ cần phân hủy các tế bào cũ trên bề mặt da, cân bằng sự hình thành các tế bào mới giúp da đều màu, trắng sáng hơn.
Sự phối hợp giữa phân hủy các tế bào bất thường cũ và chủ động kiểm soát cơ chế hình thành nám da mới là mấu chốt để quy trình cải thiện nám hiệu quả. Theo Thạc sĩ, Bác sĩ Hồ Xuân Vương, gần như không có phương pháp đơn lẻ nào hiệu quả nhất, mọi người cần phối hợp giữa các phương pháp để đạt kết quả nhanh chóng, ổn định và hạn chế tái phát.
>Xem Thêm: Các Phương Pháp Trị Nám Tại Spa Hiệu Quả Tốt Nhất Hiện Nay
>Xem Thêm: 6 Cách Điều Trị Nám Chân Sâu Hiệu Quả Nhất Hiện Nay
3. Từ Cơ Chế Hình Thành Nám Đề Ra Phương Án Khắc Phục
3.1. Che Chắn, Chống Nắng Kỹ
Hiểu được cơ chế hình thành nám da bạn sẽ phát hiện ra rằng tia nắng mặt trời là tác nhân ngoại lai gây ra các kích thích sản sinh Melanin. Do đó, để hạn chế sự sản sinh các tế bào này bạn nên sử dụng kem chống nắng trước khi tiếp xúc với ánh nắng 30 phút.
Ngoài ra, các tế bào nám rất dễ lan rộng nếu ko biết cách chăm sóc và bảo vệ da. Bạn nên che chắn kỹ tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng, đặc biệt từ 10h sáng đến 4h chiều, đây là thời điểm có chỉ số tia UV cao.
3.2. Bổ Sung Dinh Dưỡng
Sự nhạy cảm với estrogen và propesterone cũng là nguyên nhân gây rối loạn kích thích cơ chế hình thành nám hoạt động, điều đó có nghĩa các sản phẩm gây ảnh hưởng đến nội tiết tố như thuốc tránh thai, các liệu pháp hormone hoặc mang thai đều có thể gây nám. Stress và bệnh tuyến giáp cũng là một nguyên nhân.
Cân bằng bằng cách ăn uống lành mạnh, sử dụng những loại thực phẩm có lợi cho nội tiết tố như khoai lang, súp lơ, đậu nành, các loại hạt…
Bổ sung các loại vitamin có lợi như D, K, B12…các loại vitamin này hỗ trợ giảm sự hình thành Melanin, chống oxy hóa và giúp da khỏe hơn. Bên cạnh đó, bạn nên cân bằng giữa các hoạt động, dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, thư giãn.
3.3. Sử Dụng Sản Phẩm Chuyên Điều Trị Nám
Để trị nám bằng các sản phẩm chuyên trị bạn nên lựa chọn sản phẩm có chứa các hoạt chất như azelaic acid, hydroquinone, tranexamic acid (TXA), vitamin C,… có vai trò ức chế enzym Tyrosinase, giảm kích thích hình thành Melanin, ngăn cản cơ chế hình thành nám hình thành, cải thiện các tế bào đậm màu.
Bên cạnh đó, sử dụng Retanoid trong điều trị nám cũng là một phương pháp phổ biến. Retanoid là một dẫn xuất của vitamin A giúp làm sáng và căng bóng da. Trong giai đoạn đầu trị nám bạn nên thêm Retanoid vào các bước skincare. Nó hoạt động theo hình thức làm bong tróc và thúc đẩy quá trình thay da từ đó làm sáng da, mờ sắc tố.
Tuy nhiên, Retanoid chỉ nên được sử dụng trong giai đoạn đầu của quy trình trị nám. Bởi nó đi kèm một phản ứng gọi là phản ứng tăng sinh nội. Điều này chính là nguyên nhân khiến tình trạng nám da tái phát nhanh hơn.
4. Kết luận
Trên đây là những thông tin chi tiết về cơ chế hình thành nám da và sự phát triển của chúng. Lux Beauty Center mong rằng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu được nguồn gốc và cơ chế hình thành nám, từ đó giúp quá trình loại bỏ nám của bạn nhanh hơn.
Nếu bạn đang có tình trạng nám da kéo dài gây ảnh hưởng đến cuộc sống của mình hãy liên hệ ngay đến Lux Beauty Center bằng hotline: 1900 252689 – 028 3930 2028 hoặc điền form dưới đây để được đội ngũ nhân viên, bác sĩ hỗ trợ tư vấn ngay lập tức.
LIÊN HỆ: LUX BEAUTY CENTER – VIỆN THẨM MỸ CÔNG NGHỆ CAO
Địa chỉ: 33C1 Tú xương, P. Võ Thị Sáu, Q.3
Email: marketing@luxbeautycenter.com
Hotline: 1900 252689 – 028 3930 2028
Website: luxclinic.vn
